منشور انتظار قسمت 21 

نجات از ذلت

 

« وَ اسْتَنْقِذْ بِهِ عِبَادَكَ الْمُؤْمِنِينَ مِنَ الذُّل»

در این عبارت از دعا از خداوند طلب می کنیم که بندگان با ایمان خویش را از ذلت نجات دهد.

سه واژه این عبارت:« ذلت»، «عبادک المومنین»  و «اسْتَنْقِذْ» را از نظر معنا و مفهوم مورد بررسی قرار می دهیم.                         

ذلّ (بضم اول) و ذلّة (بكسر اول) به معنى خوارى و ضدّ عزّت‏ (قاموس، ج‏3، ص:21)

الذُّلُّ: زبونى و خوارى كه در اثر فشار و ناچارى رخ مى‏دهد.(ترجمه مفردات، ج‏2، ص: 16)

(مجموعة ورام(تنبيه الخواطر)    ج‏2    101    الجزء الثاني‏)

اسْتَنْقِذْ از ریشه نقذ: إِنْقَاذ- رها كردن از ورطه هلاكت و سختى است. آيه: «وَ كُنْتُمْ عَلى‏ شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْها» ( آل عمران/ 103)

"عبادک المومنین": با افزودن مؤمنین، به عباد تخصیص زده و جامعه مومنین را از سایر بندگان جدا کرده است.

در عصر غیبت اوضاع و شرایط  به نحوی تغییر می کند که هر روز بیش از پیش موجبات خواری و سرافکندگی مؤمنین فراهم می آید. سرافکندگی و ذلتی گسترده که همه ابعاد و زمینه ها را در برمی گیرد:

از بعد علمی :در روزگاری نه چندان دور، تاج زعامت علمی جهان بر سر شیعه می درخشید و سرمنشاء همه علوم به کلاس درس و شاگردان مکتب امام صادق ع بازگشت نموده وکرسی های دانش روز را به خود اختصاص می داد. اما امروزه با کمال تاسف درهمه زمینه های علمی دنباله رو بیگانگان شده وهر دانشی را از ناحیه آنان دریافت می نماییم. به این ترتیب ایشان  را مجال و فرصت می دهیم تا حاکمیت سیاسی و مفاسد اخلاقی و اعتقادی خویش را بر ما تحمیل سازند.

اقتصادی: وابستگی اقتصادی و مالی نیز در سرلوحه ذلت ها قرار گرفته تمامی صنعت و تکنولوژی و  مایحتاج زندگی مردم در کشورهای غیر شیعه و با سلیقه و صلاحدید کارشناسان آنها تولید  و ارسال می گردد.

سیاسی :از بعد سیاسی نیز خط مشی و سیاستگزاری جهان به دست دست چند کشور استعمارگر  تدوین شده و سازمان ها ونهادهای بین المللی تحت نفوذ همین دولت ها  فعالیت می کنند تا آن جا که سازمان ملل متحد و امثال آن به اهرم هایی جهت پیاده کردن دیدگاه های صهیونیزم جهانی بدل گشته اند.

تسلط دشمنان اهل بیت بر شهرها و مراکز مقدس شیعیان نظیر سامرا و قبرستان بقیع و...جلوگیری از انجام آزادانه تکالیف دینی، زیارت و عبادات و گسترش تدریجی این سیطره شوم پیوسته افزایش یافته و لاجرام  ضرورت  تقیه و پنهان کردن شعائر دینی را موجب می گردد. کشتار هر روزه زن و مرد و کودک در عراق و پاکستان و افغانستان و سوریه و...نیز به سهم خود مظهری آشکار از ذلت شیعه است.

رواج معاصی: از بین رفتن قبح وشیوع گناهان ذلت آور را نیز نباید فراموش کرد با عادی شدن آنها در جوامع، آثار شوم خویش را نیز به دنبال می آورند. از جمله این معاصی ربا خواریاست  که پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلم در مذمت آن فرموده اند: «اگر در ميان شما مردم پنج چيز پديد آيد، به پنج چيز گرفتار مى‏شويد اگر ربا بخوريد، ذلت و خوارى شما را مى‏گيرد و اگر زنا شيوع يابد، مرگ هاى ناگهانى فراوان رخ مى‏دهد و اگر حاكمان به ستم پرداختند، حيوانات مى‏ميرند و اگر مردم به همديگر ستم كنند، اقتدار و نظمشان مى‏شكند و اگر سنت را ترك كنند، بدعت آشكار مى‏گردد. »

(ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج‏1، ص: 188)

 و نیز در روایت دیگری فرمودند: « در امت من ذلت و تهمت ظاهر مى‏شود ، عرض كردند در چه زمانى؟ فرمود: زمانى كه غنا آشكار شود و زنان خواننده علانيه گردد و خوردن شراب زياد شود ، قسم به خدا هر آينه مردمى از امت من مى‏آيند كه به عيش و فرح و بازى مشغولند و اموال خود را در راه حق صرف نمي كنند، صبح مينمايند در حالتى كه ميمون و خوك گشته‏اند، به علت اينكه حلال ميدانند حرام را زنان خواننده را به کار می گیرند و شراب و ربا مي خورند و حرير و ابريشم مي پوشند.»

(ارشاد القلوب-ترجمه مسترحمى    ج‏1  ص : 92)

امام صادق عليه السّلام فرمود: «از سؤال مردم حذر كنيد، زيرا كه آن موجب ذلّت دنيا، و فقرى است كه آن را پيش انداخته‏ايد، و موجب حسابى دور و دراز در روز قيامت است.»

(من لا يحضره الفقيه-ترجمه غفارى    ج‏2    ص : 374)

امام سجاد عليه السّلام فرمودند:‏

« درخواست حاجات از مردم، زندگى را ذلّت بار سازد و شرم و حيا را از بين ببرد و سبب كاهش وقار گردد و اين همان فقر آشكار است. و كمتر حاجت خواستن از مردم، همان بى‏نيازى آشكار و واقعى است.»

آیا از ننگ ذلت نجاتی هست؟ آن نجاتگر کیست؟

خداوند به مومنین وعده نجات واصلاح داده است.

اعلان می کند که قطعا نجاتی هست اما این نجاتگر کیست؟!

«...سپس دينم را توسّط پسر او «محمّد» كه مايه رحمت همه جهانيان است كامل كنم، او برخوردار از كمال موسى، نورانيّت عيسى، صبر ايّوب بوده و سيّد و سرور همه اولياى من است، در ايّام غيبت او دوستانم ذليل و خوار مى‏شوند، تا آنجا كه سرهاى آنان را همچون سرهاى ترك و ديلم (كفّار) براى هم هديّه مى‏فرستند، آنان را بكشند و بسوزانند، در آن روزگار اوليايم ترسان و وحشت زده‏اند، و پيوسته زمين از خونشان رنگين شود، و ناله و فغان در ميان زنانشان بلند گردد، آرى آنان دوستان حقيقى من مى‏باشند، توسّط همانان هر فتنه كورى را دفع كنم، و از بركت ايشان هر شبهه و مصيبت و سختى را مرتفع سازم، آنانند كه درودها و بخشايشى از پروردگارشان بر آنها است و ايشانند راه يافتگان. » 

(احتجاج-ترجمه جعفرى    ج‏1   حديث لوح فاطمه - سلام الله عليها - )

لذا تنها امام عصرعج است که این رسالت را بر دوش دارد و خداوند به او این ماموریت خطیر را سپرده است.

البته این سخنان به آن معنی نیست که دیگران نقشی در زدودن این ذلت نداشته و نباید داشته باشند بلکه یک بار دیگر این حقیقت را گوشزد می کند که سرپرستی و مدیریت هر امری از امورالهی به آن بزرگوار محول شده و سایر مردم موظف به اطاعت و دستور گرفتن از امام زمان عج می باشند و با دلالت ایشان به وظایف خود از جمله تلاش در جهت پاکسازی خود و جامعه می پرازند.

 

قال رسول اللّه (ص): «بنا فتح الأمر و بنا يختم و بنا استنقذ اللّه الناس في أول الزّمان و بنا يكون العدل في آخر الزمان و بنا يملأ الأرض عدلا كما ملئت جورا يرد المظالم إلى أهلها برجل اسمه اسمي و اسم أبيه اسم أبي و وصف صفته و ذكر ثقلا في لسانه و ضرب فخذه اليسرى بيده اليمنى إذ أبطأ عليه الكلام.»

(الملاحم و الفتن في ظهور الغائب المنتظر (عج)، ص: 165)

آیا استنقاذ و رهایی مومنین از ذلت صرفا بعدا ز ظهور اتفاق می افتد یا این که در عصر غیبت نیز می توان برای رهایی از آن قدمی برداشت و از امام زمان عج کاری در این زمینه ساخته است؟

گرچه از عبارات پیشین دعای شریف برمی آید که این اصلاحات بعد از ظهور اتفاق خواهد افتاد و لیکن منافاتی با این ادعا ندارد که دست مولای نجاتگرمان، در زمان غیبت نیز بسته نیست و می تواند هرگاه که مصلحت باشد هرچند نه به صورت مطلق و فراگیر بلکه در حدی که اقتضا نماید، به رفع ذلت از مومنین اقدام نماید بخصوص اگر به محضر آن حضرت استغاثه و در خواست یاری کرده باشند. کما این که نمونه هایی از این رفع ذلت را در حکایت انار زمانی که مردم بحرین زیر یوغ حاکم سنی و چپاولگری هایش گرفتار شده بودند و یا مردم قم در زمان موسی بن بغا، با استغاثه به امام زمان عج خود را نجات دادند. که از قضا امثال این وقایع نسخه مجربی می تواند برای شیعه باشد که برای گرفتاری های زمانه دست حاجت به سوی امام زمان خویش دراز کرده و نابودی و ریشه کن شدن وهابیت و دیگر مظاهر ذلت و گناه را از او در خواست نماییم.