بسم الله الرحمن الرحیم

غدیر از ملکوت تا جحفه، از جحفه تا ابدیت

 

گوش فراده و بشنو طنین زنگ شتران را! کاروانی به این سو می آید که از دهلیزهای پیچ در پیچ زمان عبور نموده و گذرگاه های مخوف و سرنوشت ساز تاریخ را پشت سر نهاده، از حجة الوداع و وادی جحفه، نه نه! از آن پیش تر! از روزگار ابراهیم، نوح، موسی و آدم و شیث، نه نه! از آن نیز پیش تر! از همان زمان که پروردگار، خالق هستی در ملکوت، اول بار صحنه غدیر را بر پا ساخت و برای آفریدگان خویش خطابه ایراد نمود که:

آیا من آفریننده و صاحب اختیار شما نیستم؟

آنگاه خلایق خواسته یا ناخواسته بر این حقیقت اقرار نمودند.

این بار فرمانی دیگر از جانب پروردگار صادر گردید:

پس این محمد و اهل بیت او تا ابد از جانب من بر شما امیرند و باید که پیوسته با فرمانبرداری از ایشان مرا عبودیت نمایید.

اقرار کنندگان یک به یک پیمان بسته و عهد کردند که از این فرمان پروردگار خویش سر باز نزده و از اطاعت این خاندان شانه خالی نکنند و همواره و همیشه پیام رسان و ستایشگوی عظمت ایشان باقی بمانند.(۱)

زان پس به اراده الهی انبیا به عنوان منادیان دعوت به توحید، اقرار به نبوت حجت های الهی و تذکر به مقام ولایت آل محمد(ص) پی در پی مبعوث و برای ابلاغ این «ما انزل الله» گسیل گشتند و هر یک در عصر و دورانی از جانب خدا عهده دار یادآوری میثاق های الهی در میان امتی گردیدند.(۲)

و اینگونه خلایق گروه گروه و فوج فوج به زمین فرستاده شدند تا در پهنه گیتی و در طول زمان، هر امت با پیامبر و قافله سالار خویش این فرمانبرداری و وفاداری را به آزمون بنشینند.(۳)

واین چنین در طول تاریخ مردمان:

• با اقرار به توحید و سرسپردگی محمد (ص) و اهل بیتش و انتظار دولت کریمه و تحقق کامل حق، آفریدگار خویش را عبودیت نموده و به یمن این اعتقاد روزی خورده اند و به میزان خدمتگزاری آن ها، رتبه و درجه دریافت کرده و ازیکدیگر متمایز گشته اند.(۴)

• بر سر دشمنی این خاندان به خلاف و مخالفت افتاده و سرکشی کرده و مستحق عذاب الهی گردیده اند.(۵)

• با توسل به اهل بیت (ع) و به برکت ایشان از فتنه های ایام، تنگی معیشت و ظلم ظلمه و هجمه دشمنان و مکر ملوک، رسته اند و از مهلکه ها جان به سلامت برده اند.(۶)

• و سر آخر در قیامت نیز چون دیوان داوری نصب گردد، باز اینان میزان خداوند بوده و مردم به اطاعت و مخالفتشان پاداش یا جزا گرفته و به خدمتگزاریشان رتبه و درجه دریافت می نمایند و لایق بهشت و عطایای الهی می شوند.(۷)

بدین منوال در طی قرون و اعصار، غدیرها بر پا و ابلاغ« ما انزل الله» از زبان رسولان و اوصیاء الهی تکرار گردیده و همین رسولان و فرستادگان پروردگار، کاروان غدیریان تاریخ را قافله سالاری نموده و به عنوان پیش قراولان و طلیعه داران رسول خاتم(ص)، ظهورش را به امت ها نوید داده و تشکیل دولت کریمه او توسط فرزندش حضرت مهدی بقیه الله(عج) را به همه ی دینداران بشارت داده اند، پس هر یک از امت ها به پرچم داری حجت زمان خویش با قافله غدیر همراهی کرده و بعثت رسول خاتم و بر پایی حکومت حق توسط آخرین وصی و حجت زمان مهدی موعود (عج) را از خداوند طلب نموده اند.(۸)

پس از گذشت روزگاران نوبت به خاتم رسولان حضرت محمد مصطفی (ص) رسید و این بار او شخصا ًعهده دار معرفی مقام خویشتن و تبین ولایت علی (ع) و جانشینان معصومش گردید و رسالت خویش را به این صلا آغاز نمود که:

ای مردم! هر که به ولایت و صاحب اختیاری من ایمان دارد پس این علی همواره و همیشه در حیات و پس از من مولا و اختیار دار اوست.

اینگونه رسول پروردگار طی بیست سه سال به ابلاغ این پیام الهی -که همانا چکیده و لبّ درخواست خداوند از بندگان خویش بوده - همت گماشت و سرانجام در حجةالوداع ضمن فراخوان سراسری غدیر خم آن را این چنین به اکمال رسانید که:

از جانب خداوند به من وحى رسیده است که:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اى پیامبر، آن چه را از سوى پروردگارت به تو فرو آمده- درباره خلافت على بن أبى طالب- برسان و اگر این نکنى پیام او را نرسانده باشى، و خدا تو را از [فتنه و گزند] مردم نگاه مى‏ دارد...

هر کس من مولاى او هستم، این على مولاى اوست و این على پسر ابى طالب برادر من و وصىّ من است و دوستى و ولایت او از طرف خدا بر من نازل شده است،

اى مردم! از آن دو موجود گرانمایه‏ اى که سخن گفتم، ثقل اصغر آن، على و پاکان از فرزندان من‏ند، و ثقل اکبر، قرآن است، و هر یک از این دو ثقل از دگرى خبر مى‏ دهد (قرآن اهل بیت را معرّفى میکند و عترت قرآن را تفسیر مى‏ نماید) این دو با هم آمیخته ‏اند و از هم جدا نخواهند شد تا در ساحل کوثر بر من وارد شوند، بدانید این افراد، امناء خداوند در جهان و فرمانداران خدا در کره خاک مى ‏باشند.

اى گروه مردم! بدانید که من انذار کننده و على هدایت‏ کننده است، اى گروه مردم! من نبى و على وصى است. بدانید که خاتم امامان: قائم مهدى، از ما است، بدانید که او مسلّط و قاهر در دین است. بدانید، او از ستمکاران انتقام خواهد گرفت. بدانید، او فاتح قلعه‏ ها و شهرها است. بدانید او مشرکان و دشمنان دین را نابود مى ‏کند.

بدانید که پیامبران گذشته به وجود او بشارت داده‏ اند. بدانید، او حجّت باقى خدا است و پس از او حجّتى نیست، و حقّ تنها با اوست، و نور تنها نزد او مى ‏باشد. بدانید، او همیشه پیروز است و شکست در او راهى ندارد... .

پس همگى بگویید: «گفته‏ هایت را شنیدیم و به نصب على بن أبى طالب و فرزندان صلبى او به امامت مسلمین راضى و فرمانبرداریم، و با تو در این باره با قلب و جان و زبان و دستهایمان بیعت مى‏ کنیم، بر این عهد زندگى مى‏ کنیم و مى ‏میریم و برانگیخته خواهیم شد، و نه تغییر و تبدیلى درآن دهیم، و نه هیچ شکّ ‏و تردیدى در آن کنیم. و از عهد خود باز نگردیم و زیر پیمان خود نزنیم، و تا آخر مطیع خداوند بوده و گوش بفرمان شما و على امیر المؤمنین و امامان از نسل تو و صلب على پس از حسن و حسین خواهیم بود».

و به تحقیق آنچه را باید تبلیغ کنم تبلیغ کردم و این اتمام حجتی است براى هر حاضر و غایب و بر هر کس چه‏ در اینجا شاهد بوده و چه شاهد نبوده، خواه متولد گشته خواه هنوز متولد نشده، پس باید حاضران به غایبان ابلاغ نمایند و پدران به فرزندان تا روز قیامت تبلیغ کنند... .

و اکنون مهمترین امر به معروف این است که به این گفتار من در مورد ولایت على عمل بسنده کرده و آن را به کسانى که اینجا حاضر نیستند تبلیغ نمایید و به آنان امر کنید آن را بپذیرند و آنان را از مخالفت با این امر باز دارید،...(برگرفت ازخطابه غدیر).

پیامبر(ص) آن روز رسالت الهی خویش را به بهترین وجهی به اتمام رسانید در حالی که رسالت ما همان لحظه آغاز گشته و نوبت به امتحان آخرین امت رسیده بود... .

اینک دوباره نوای دلنشین زنگ شتران به گوش رسیده و شمیم آشنای غدیر مشام را می نوازد و غدیریان برخاسته اند تا میثاق دیرینه را تجدید کرده و با قافله حق همراه گردند.

برخیز و بشتاب که آخرین کاروانسالار و پرچم دار غدیر حضرت مهدی(عج) در انتظار ماست تا به سویش شتافته و بیعت، تازه؛ و پیمان کهن را وفا نماییم.

هنگام آن است که دست و زبان و چشم و گوش و قلب و همه سرمایه های خدا داد خویش را به کار گرفته و این آخرین میراث دار غدیر را یاری دهیم.

و شاید مجالی دیگر برای آن که داشته های مادی و معنوی خویش را به محک ارزیابی کشیده و خویشتن را حداقل از سه جنبه بسنجیم:

• از نظر استعدادها و قابلیت های درونی و اینکه کدامیک از توانایی های خویش را می توانیم در مسیر این یاری و خدمتگزاری مقدس به کار گیریم.

• ازجنبه مالی و اقتصادی و میزان و نوع امکاناتی که در اختیارمان هست کدام بخش از دارایی های مادی خویش را به ادای دین و ایفای میثاق های غدیری خود اختصاص دهیم.

• از بعد وقت گذاری و بهره گیری از اوقات و فرصت های مفید شبانه روز و این که چگونه می توانیم با مدیریت صحیح زمان در خانواده، فرصت و موقعیت های مناسبی را برای اداء دین به تعهدهای غدیر فراهم آوریم.

شتاب کن که مجال عمر کوتاه است و قافله در حال گذر زینهار که ازآن جا نمانیم!

------------------------------<wbr />------------------------------<wbr />----------------------------

پینوشت:

1- حضرت صادق علیه السّلام فرمود: خداوند در عالم ذر از خلایق عهد گرفت به خدائى خود و به این که پیغمبر ما رسول و فرستاده از جانب اوست و نیز عهد گرفت از پیغمبران به ولایت و امامت امیر المؤمنین علیه السّلام و ائمه طاهرین و فرمود آیا من پروردگار شما نیستم و محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم پیغمبر شما نیست و على و ائمه معصومین پیشوایان شما نیستند؟ گفتند چرا . (تفسیر جامع، ج‏2، ص: 484)

2- امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ تا آخر آیه مردم کلام خدا را شنیدند و جواب دادند و اقرار بربوبیت و اطاعت خدا و رسول و ما ائمه نمودند در عالم ذر و میثاق، سپس فرشتگان گواه و شاهد بر آن ها شدند و گفتند: اى فرزندان آدم ما گواه شما باشیم در روز قیامت تا نگوئید ما غفلت کردیم و چنین اقرارى ننمودیم.( تفسیر جامع، ج‏2، ص: 485)

3- على بن ابراهیم ذیل آیه وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ النَّبِیِّینَ از حضرت صادق (ع) روایت کرده فرمود: خداوند از پیغمبران سلف عهد و پیمان گرفت بایمان آوردن به پیغمبر اکرم و یارى نمودن آن حضرت و آن پیغمبران امت هاى خود را خبر داده و تاکید و توصیه نمودند که به او ایمان آورند و نیز فرمود آن حضرت از زمان آدم تا خاتم پیغمبرى نفرستاد مگر آنکه عهد گرفت از آنها که برگردند بسوى دنیا وامیر المؤمنین را یارى کنند. و مراد از کلمه شریفه وَ لَتَنْصُرُنَّهُ یعنى ایمان به محمد بیاورند و امیر المؤمنین را یارى کند.

4- حضرت عسکرى علیه السّلام در تفسیر آیه وَ إِذْ نَجَّیْناکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ فرمود: خداوند میفرماید اى بنى اسرائیل بیاد بیاورید آن زمانى که شما را از عذاب فرعونیان نجات دادیم و خداوند به موسى وحى رسانید که به آن ها بگوید شروع به کارى نکنند مگر آنکه بر محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و آل او درود بفرستند تا آن کارها برایشان آسان و سبک شود ... (تفسیر جامع، ج‏1، ص: 162)

5- پیامبر(ص)خطاب به علی (ع)فرمودند:الناس ما اختلفوا فی الله و لافیّ انّما اختلفوا فیک یا علی(ع). (تفسیر برهان ج4ص420)

و نیز: آن گاه که موسی (ع)عذاب شدگان را به اذن خدا زنده نمود بنی اسراییل سؤال نمودند براى چه شما گرفتار عذاب شدید گفتند: اى بنى اسرائیل چون ما پس از پذیرفتن نبوت محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم به امامت على علیه السّلام تسلیم نشده و قبول ولایت او و اولاد او را ننمودیم هلاک شدیم بعد از هلاکت مشاهده کردیم در ملکوت آسمان و عرش و کرسى و حجب و بهشت و جهنم ندیدیم کسى را که امرش نافذ و بزرگتر باشد از محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و على علیه السّلام و فاطمه و حسن و حسین و همین که بر اثر عذاب صاعقه مردیم ما را بردند که به جهنم برسانند ناگاه دیدیم محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و على علیه السّلام فرشتگان موکل بر ما را صدا زدند که دست از عذاب این ها بردارید باید ایشان مجددا زنده شوند زیرا درخواست کننده، خداوند را به حق ما و آل ما قسم داد که آن ها را زنده کنند و ما را زنده کردند و به جهنم بردن ما را به تاخیر افکندنده به دعائى که تو اى موسى با توسل به محمد و آل او کردى

6- در احادیث نمونه های بسیاری از توسل امت ها هنگام مخاطرات و شداید به آل محمد و گره گشایی به برکت این بزرگواران نقل گردیده از جمله: به موسى وحى رسید که به بنى اسرائیل بگو هر که از شما دوست دارد که در دنیا زندگانى خوش و خرم داشته و در آخرت هم به بهشت برود محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و آل او را در درگاه ما شفیع خود قرار دهد.

هنگام فقرعمومی به تعلیم موسی (ع)همگى آنان جمع شده و گفتند پروردگارا ما به سوى شما توجه نموده و تکیه‏ گاه مائى، خداوندا به جاه محمد صلّى الله علیه و آله و سلّم و آل محمد و به حق على و فاطمه و حسن و حسین و اولاد حسین این فقر و فاقه را از ما دور کن و وسعت رزق بما عطا فرما و نجات یافتند. (تفسیر جامع، ج‏1، ص: 188)

7- رسول خدا فرمود: وقتى در روز قیامت خلایق اولین و آخرین جمع مى ‏شوند و صراط بر روى جهنم نصب مى ‏شود، احدى نمى ‏تواند از آن عبور کند مگر آن که برائتى از تو داشته باشد، یعنى در دنیا داراى ولایت تو بوده باشد.

(الطرائف-ترجمه داود الهامى/ص195/سؤال از ولایت على(ع) در روز حساب.)

‏8- از پیغمبران اولو العزم پیمان گرفت که من پروردگار شمایم و محمد رسولم و على امیر مؤمنان و اوصیاء بعد از او، والیان امر من و خزانه داران علم من و این که مهدى کسى است که بوسیله او دینم را نصرت دهم و دولتم را آشکار کنم و از دشمنانم انتقام گیرم و بوسیله او خواهى نخواهى عبادت شوم. گفتند: پروردگارا! اقرار کردیم و گواهى دادیم. (اصول کافى ترجمه مصطفوى/ ج‏3/ص12)