«ضرورت اعتقاد به مهدویت در زندگی فردی و اجتماعی شیعه از دیدگاه قرآن و حدیث» عنوان رساله ای است که توسط «فاطمه لباف» در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی به نگارش در آمده است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، اعتقاد به مهدویت در جایگاه والای خود در مجموعه معارف و فرهنگ اسلامی، به عنوان یک باور قطعی و سازنده و محرک، میتواند تأثیرات شگرفی را در راستای تحقق آرمانها و آرزوهای متعالی انسان امروزی داشته باشد.
این اعتقاد اصیل برپایه استوار نیازهای بنیادی و سرشته شده در نهاد و فطرت انسانها و همچنین نویدهای راستین همه انبیا و فرستادگان خداوند در تمامی ادیان الهی در سراسر اعصار و قرون دارای ریشههای عمیق و انکار ناپذیر در قرآن کریم و روایات حضرت رسول (ص) و ائمه معصومین (ع) است که تماماً به عنوان یکی از استوارترین ارکان اعتقادی اسلامی در منابع متعدد و گسترده دانشمندان اسلامی از تمامی مذاهب جمع آوری و ذکر شده است و کاملترین تصویر آن رادر معارف تشیع میتوان یافت که به درستی پاسخگوی نیازهای انسان امروزی در تبیین سرنوشت بشریت و فرجام تاریخ است.
دراین رساله تلاش شده است تا ضمن بیان اصالت و جایگاه و ابعاد گسترده این اعتقاد، زوایای شناخت حضرت مهدی (عج) و وجوه معرفت و موالات به آن حضرت با نگرشی تأثیرگذار بر زندگی فردی و اجتماعی شیعه ترسیم گردد.
برپایه چنین نگرشی، شیعیان وظیفه دارند با باور صحیحی از مفاهیم اساسی این اعتقادت و وظایف خود در عصر غیبت با انتظاری سازنده، زمینه ظهور آن حضرت را مهیا نمایند و با محوریت بخشیدن به این باور راستین خود، در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی تحقق وعده بزرگ خداوند را به طور ناگهانی در اولین جمعهای که فرا میرسد به اراده و اذان الهی عینیت بخشند.
در مقدمه این اثر آمده است:
اعتقاد به مهدویت با ابعاد و وجوه وسیع مباحث مستحکم کلامی آن و ریشههای عمیق قرآنی و روایی و همچنین دارا بودن خاستگاه قوی فطری و نیازهای انکار ناپذیر و بدیهی سرشته شده در ضمیرانسانها، علی رغم طرح گسترده تبلیغاتی و اقدامات پژوهشی علمی و همچنین بروز گرایشها و انعکاسهای شدید احساسی در میان شیعیان، هنوز نتوانسته است در حیات شیعیان به عنوان محور تمامی حرکتهای اعتقادی فردی و اجتماعی و توسعه دامنه آن در سراسر جهان، جایگاه واقعی خود را بیابد و آثار شگفتی ساز خود را در تحقق آرمانهای اسلام متجلی سازد.
این رساله در پنج فصل سامان یافته است که عبارتاند از:
فصل اول: کلیات
فصل دوم: کلیاتی در باب تبیین موضوع مهدویت
فصل سوم: جایگاه مهدویت در اعتقادات اسلامی
فصل چهارم: ضرورت شناخت حضرت مهدی (عج) و اعتقاد به او
فصل پنجم: وظایف ما نسبت به حضرت مهدی (عج) (مهدی یاوری)
نگارنده در فصل اول، هدف از تحقیق، پیشینه تحقیق و روش تحقیق را بیان کرده است
در فصل دوم مسائلی از قبیل اثبات و تبیین مهدویت از دیدگاه اعتقادات شیعه، اصالت اعتقاد مهدویت، در فرق اهل سنت، فرجام نگری در ادیان الهی و مکاتب بشری، اصالت مهدویت و ریشههای آن در فطرت انسانی بررسی شده است
در فصل سوم به مباحث منزلت امام و حجت از دیدگاه قرآن و احادیث، ارتباط مهدویت و تحقق توحید، ارتباط مهدویت و تحقق اهداف انبیا، ارتباط مهدویت و معاد، ارتباط مهدویت و انسان شناسی اسلامی پرداخته شده است.
در فصل چهارم دو مبحث مهدی شناسی و موالات المهدی بیان شده است
در فصل پنجم انتظار و زمینه سازی ظهور، وظایف شیعه در عصر غیبت، آسیب شناسی و زمینه سازی ظهور بیان گردیده است.
و سرانجام نتیجه گیری از مباحث مطرح شده در رساله آمده است.
در پایان نگارنده این گونه نتیجه میگیرد :
امروزه ضرورت پرداختن به باور مهدویت به عنوان اصلیترین رکن اعتقادات شیعه از جهات ذیل حائز اهمیت و اولویت و قابل اثبات میباشد:
الف: از نقطه نظر مباحث نظری و اعتقادی، باور مهدویت در پیکره رکن امامت و ولایت با داشتن ریشههای عمیق قرآنی و روایی، جامعترین مبحث اعتقادی شیعه میباشد که با حدف آن، دیگر ارکان و اصول اعتقادی همچون توحید، نبوت و معاد و در سایه آنها مسائل هدایتی اسلام مانند انسان شناسی و جامعه شناسی اسلامی و سایر فروع اسلام دچار خلل و نقصان شده و جهان بینی اسلام از جامعیت و جهان شمولی خود ساقط میگردد و عدم شناخت و معرفت امام زمان (عج) برابر با حذف اسلام و جاهلیت است.
ب: از نقطه نظر مسائل عملی و جنبه کاربردی، باور مهدویت در ابعاد فردی و اجتماعی ایجاب میکند که شیعیان با تعمیق شناخت خود و جامعه به آن حضرت، مراحل معرفتی این باور را کمال بخشند و از سطح مهدی شناسی و گرایش به آن حضرت زمینههای محبت به او را بارور ساخته و با پیدا کردن مودت به آن حضرت (دوستی او و جذب دوستان او و دشمنی با دشمنان او و نفی و طرد سلطه آنان) موالات به آن حضرت را در ابعاد فردی و اجتماعی به واسطه تبعیت از آن حضرت، تحقق بخشد و در چنین راستایی با ادای اصلیترین وظیفه خود در دوران غیبت یعنی انتظار سازنده، زمینه سازی برای تعجیل در ظهور آن حضرت را محور تمامی فعالیتهای خود قرار داده و با قرار گرفتن در مدار مشیت و مقررات الهی برای جهان آفرینش تحقق و عده خداوند را نزدیک سازند.
این رساله به اهتمام خانم فاطمه لباف و راهنمایی دکتر سیمیندخت شاکری و مشاوره دکتر مریم حاج عبدالباقی در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران ـ شمال)، مقطع کارشناسی ارشد، سال 1384 به نگارش در آمده است.