چهل منزل تا میقات

با کاروان نور

منزل سی و چهارم

کاروان یک روز دیگر از سفر به یادماندنی خود را از سرگرفته و کاروانیان در جاده های خاکی و کوچه باغ های سر سبز و با طراوت پای بر علف های تازه نهاده و در کنار جویبار ره می سپارند و پیش می روند. همسفران، تصمیم گرفته اند که بار دیگر در یکی از روستاهای مسیر توقفی داشته و چند ساعتی را به استراحت بگذرانند. لذا به مسجد روستا رفته، بعد از نماز جماعت با روستائیان به گفتگو می پردازند.

روستائیان ضمن صحبت های خود می گویند: چند روزی است که عده ای خبرنگار وارد روستا شده اند و تحقیقاتی را در زمینه های فرهنگی و مذهبی انجام می دهند. در این حین یکی از روستائیان وارد مسجد شده و خطاب به ما می گوید: خبرنگاران از حضور شما در روستا با خبر شده و ابراز تمایل کرده اند که با شما نیز محاصبه ای داشته باشند، لذا پیغام فرستاده اند که شما روستا را ترک نکرده و چند ساعت بیشتر اینجا بمانید. همسفران ما نگاهی به یکدیگر انداخته و گفتند ما مسافر هستیم و باید در زمان معین شده حرکت نمائیم در غیر این صورت در تنظیم برنامه های سفر خود دچار اشکال خواهیم شد، لذا از شرکت در مصاحبه معذوریم.

سرانجام زمان استراحت به اتمام رسید و کاروانیان با روستائیان خداحافظی کرده و راه جاده را در پیش گرفته اند، هنوز دقایقی نگذشته که گروهی با تجهیزات خبرنگاری به سرعت به این سو شتافته و خود را به کاروان می رسانند، یکی از آنها نفس زنان ضمن عرض ارادت و معرفی کار و برنامه گروه می گوید اگر اجازه بدهید ما مسافتی از مسیر را همراه شما آمده و چند سؤال ساده در مورد کارتان مطرح کنیم. یکی از همسفران ما می گوید : ما با توجه به اهدافی که از این سفر دنبال می کنیم ضرورتی برای انجام چنین مصاحبه ای نمی بینیم.

یکی دیگر از خبرنگاران جلو آمده می گوید: اما شما با این حرکت عظیم خود باعث سربلندی شیعه شده اید نام و یاد ائمه (ع) را تبلیغ کرده و در این مسیر متحمل زحمات زیادی شده و هزینه های سنگینی را هم صرف کرده اید. بنابراین خدمت بزرگی به امام زمان (ع) انجام داده اید و مطمئنا آن حضرت از اینکه با صرف وقت و بذل مال خود، درخت دین را زنده نگه می دارید بسیار خشنود هستند و لذا ما هم وظیفه خود می دانیم که با مطرح کردن این برنامه و حرکت ارزشمند شما در رسانه های جمعی و جلب افکار عمومی سهم خود را در تقدیر و سپاسگزاری، انجام داده باشیم. لذا اجازه بدهید از انگیزه شما و اهدافی که در این سفر دارید شروع کرده و اولین سؤال خود را در این زمینه مطرح کنیم.

کاروانیان مشورت کوتاهی را با یکدیگر انجام داده و موافقت خود را با انجام مصاحبه به این صورت اعلان نمودند.

یکی از همراهان ما می گوید : اینکه دوستان من قبول کرده اند با شما مصاحبه ای داشته باشند تنها به دلیل دیدگاه خالص شما و امثال شما نسبت به عملکرد ماست لذا به شدت احساس ضرورت کردیم که مطالبی را به اطلاعتان رسانده و سوء تفاهم هایی را رفع نمائیم.

اینک کاروانیان در کنار گروه خبرنگار در جاده قدم برداشته و گزارشگر و فیلمبردار گروه در میان چشم اندازهای طبیعی مصاحبه خود را انجام می دهند.

یکی از همراهان ما ، بحث را آغاز کرده و چنین می گوید :

من تصور می کنم قبل از آنکه به پاسخ پرسش های شما بپردازیم لازم است مقدمه ای را در سه فراز مطرح نمایم و آن اینکه :

۱- پیامبر (ص) و ائمه (ع) اصولا از خلائق و هر آنچه در دست مردم است بی نیاز می باشند.

۲- مردم به این امر شده اند که باید با ائمه و پیشوایان معصوم خود رابطه و پیوند داشته باشند.

۳- این ارتباط و پیوند باید از جانب مردم صورت پذیرد.

ما معتقد هستیم که خداوند زمین و آسمان و همه آفرینش را به یمن وجود معصومین و ائمه اطهار(ع) خلق فرموده و به علاوه همه این هستی را ملک آنها قرار داده که در تعلق آن بزرگواران می باشد.

و در روایت هست خداوند خطاب به پیامبر (ص) فرموده است که ای محمد (ص) اگر تو نبودی من افلاک و کائنات را نمی آفریدم.

و در اصول کافی آمده که زمین و هر آنچه در آن هست متعلق به امام می باشد. (ج۲ اصول کافی)

و نکته دیگر اینکه ادامه حیات و بقاء هستی، اعم از ما انسان ها و سایر موجودات زنده و آسمان ها و زمین و خلاصه هر آنچه هست به واسطه وجود این خاندان می باشد . کما اینکه در همین زیارت جامعه کبیره که ما طی سفر آن را می خوانیم نیز آمده »بکم یمسک السماء ان تقع علی الارض« یعنی به واسطه شماست که آسمان را استوار نگاه داشته و مانع از این می شوند که بر زمین سقوط کند.

بنابراین وقتی همه هستی در تملک اهل بیت (ع) است و ایشان اولیاء النعم و صاحب نعمت ها هستند، چطور ممکن است به آنچه در دست مردم است نیاز پیدا نمایند؟

و اما تذکر دوم این است که ما آیات فراوان و روایات بسیاری داریم که به صراحت مردم را به پیوند با ائمه و اتصال و تمسک و توسل امر نموده اند تا جایی که تو گویی چکیده و خلاصه و عصاره دین فقط در یک کلمه تذکر داده شده و آن تمسک است و معروف ترین روایت در مورد لزوم و وجود این پیوند همان حدیث ثقلین می باشد که پیامبر (ص) فرموده اند : «من بعد از خودم در میان شما دو چیز گران بها باقی می گذارم که همانا کتاب خدا قرآن و عترتم یعنی اهل بیتم می باشد که این دو از یکدیگر جدا نشدنی بوده تا زمانی که بر سر حوض کوثر بر من وارد شوند مادام که به این هر دو تمسک جوئید هرگز گمراه نخواهید شد.»

که در این روایت شرط گمراه نشدن به صراحت در ایجاد پیوند و قطع نکردن آن خلاصه شده است و بس.

بنابراین هر عملی که ما و دیگران در جهت برقراری این اتصال انجام می دهیم در واقع صرفا انجام وظیفه خواهد بود و بس.

و اما سومین فراز از مقدمه ما که در واقع شرح و بسط توضیحات قبلی بحث می باشد:

باز هم در آیات و روایات روی این نکته بسیار تکیه شده که نقطه آغاز هر پیوند و اتصالی باید از جانب مردم صورت پذیرد، آنهم با اختیار کامل، با تمایل و اشتیاق قلبی و خالی از هر گونه ریا و شائبه غیر الهی، تا جایی که در برخی از روایات امام را به کعبه تشبیه نموده و چنین فرموده اند:

« مثل امام، همانند کعبه است که مردم به سوی او می آیند و نه او به سوی مردم.» (اصول کافی ج۲ ص ۲۳۸)

به این ترتیب تمام ویژگی های زیارت خانه خدا را در مورد ارتباط مردم با کعبه نیز می توان برشمرد از جمله اینکه:

- کعبه از مردم بی نیاز بوده و مردم به زیارت کعبه محتاج اند.

- زیارت کعبه بر هر مستطیعی واجب است و پیوند با امام نیز بر هر مومنی واجب است و اجر رسالت پیامبر (ص) است.

- مردم هر قدر با معرفت بیشتری به طواف و اعمال کعبه بپردازند بهره و نصیب والاتری از حج خود دریافت می کنند، در پیوند با معصومین (ع) نیز هر قدر معرفت و شناخت ما از جایگاه امامت بیشتر باشد از ضلالت فاصله بیشتری گرفته بهره بیشتری از سعادت بر می گیریم.

- همانطور که در مورد کعبه باید زائر اعمال و مناسک را تمام و کمال، با شرایط تعیین شده و با نیت قربة الی الله انجام دهد و اگر ناتمام و ناقص رها شود حج باطل است؛ در مورد امام نیز باید همه وجوه ارتباط رعایت گشته و پیوندی همه جانبه صورت پذیرد تا به نتایج وعده داده شده حاصل گردد و اگر هر زمان این پیوند نا تمام رها شود همه اعمال حبط شده و بی ثمر خواهد ماند، کما اینکه در همین زیارت جامعه کبیره نیز خواندیم »فالراغب عنکم مارق« هر کس از شما روی برگرداند گمراه شده و یا »المقصر فی حقکم زاهق« کسی که در ارتباط با شما کوتاهی کند نابود شده است .

- دیگر اینکه همان طور که اعمال و مناسک زیارت کعبه متعدد هستند و فرد نمی تواند به انتخاب خود یکی را انجام داده و دیگری را رها نماید در مورد ارتباط و پیوند با امام نیز اعمال متعددی وجود دارد که بعضی جنبه مالی دارند مانند خمس و زکات و صدقات...و برخی به جسم و جان مرتبط اند مثل شرکت در جهاد و جنگیدن پیش رو و به فرمان امام، به هر حال در مورد همه این اعمال وجه مشترک بین کعبه و امام این است مردم موظف هستند آن را به خاطر خود انجام دهند بی آنکه امام و کعبه نیازی به آن اعمال داشته باشند. این غنا و بی نیازی امام به خلق وسعتی بی حد و حصر دارد تا جایی که کمترین مورد و کوچکترین نکته ای را نمی توان نام برد که امام در رابطه با آن به در خانه مخلوقی آمده و دست حاجتی نزد خلق دراز نماید و احیانا مردم از بر آوردن آن حاجت کوتاهی ورزند و امام معطل و حاجت نگرفته بماند.

- نکته دیگر اینکه در زیارت خانه ی خدا، اعمال و مناسک به گونه ای تقسیم شده اند که تمامی اعضا و جوارح مشخص در آن شرکت دارند، حاجی ابتدا با قلب خود نیت قربة الی الله می کند، با پای خود به سوی کعبه رفته و طواف و سعی و صفا انجام می دهد، با زبان خود تلبیه و ذکر و دعا می گوید، با چشم خود راه و مسیر را پیدا می کند. به همین ترتیب در طواف بر گرد کعبه وجود امام نیز همه اعضا و جوارح انسان دخالت دارند انسان با قلب خود نیت می کند که در اجرای فرمان الهی پروانه وار، گرد وجود امام منصوب پروردگار بگردد و با پای خود در مسیر اطاعت و فرمانبری او قدم برداشته و در مکان هایی که امام امر کرده حاضر شود، با دست خود به سعی و تلاش در راه رضای مولایش پردازد و حاصل و دسترنج مال و اموال خود را صرف اجرای فرامین او نماید، چشم و فکر خود را در راه تعلیم و تعلم معارف اهل بیت (ع) به کار گیرد، و با زبان خود آیات و اذکار و ادعیه ای را که به خواندنش مأمور شده بخواند و البته همه اینها را در جهت انجام فرمان خداوند انجام می دهد و یا به پرداختن صدقه امر شده ایم، به دعا کردن برای سلامتی و تعجیل در ظهور مأمور گشته ایم نه به این خاطر که خداوند قادر نیست بنده خود را بدون صدقه ای که ما می پردازیم از بلا و بیماری حفظ نماید و یا بدون دعای ما، امر فرج و ظهور آن بزرگوار را امضا فرماید بلکه هدف خداوند از واگذاری همه این تکالیف ایجاد پیوندی ناگسستنی و محکم کردن هر چه بیشتر این ارتباط می باشد. خداوند هر آن که بخواهد و در هر ساعت از روز یا شب که اراده فرماید قادر است که مقدمات و اسباب فرج مولا و ولی و برگزیده خود را فراهم نمود و کمتر از چشم به هم زدنی آن را تحقق بخشد، با این وصف ما را ملزم به انجام وظایفی چون دعا و صدقه و ... نموده و در این اعمال خاصیت قرارداده و دعاهایمان را اجابت می کند تا این پیوند همچنان باقی بماند.

در اصول کافی ج۲ ص ۲۲۸ روایتی با این مضمون موجود است که فضیل گوید روزی امام باقر (ع) به مردمی که گرد کعبه طواف می کردند نگاه کرد و فرمود : در زمان جاهلیت این گونه طواف می کردند. همانا مردم دستور دارند که گرد کعبه طواف کنند و پس به سوی ما کوچ نمایند و ولایت و دوستی خود را به ما اعلان دارند و یاری خود را نسبت به ما عرضه کنند سپس این آیه را تلاوت فرمود : »واجعل افئدة من الناس تهوی الیهم« دل های برخی از مردم را متوجه ما گردان. (سوره ۱۴ آیه ۳۶)

همچنین در روایت دیگری اینچنین نقل شده که: راوی گوید روزی امام باقر (ع) دست مرا گرفت و گفت ای سدیر مردم مأمور شده اند که نزد این سنگ ها آمده و گرد آنها طواف نموده سپس نزد ما آیند و ولایت خود را اعلان کنند و این همان کلام خداوند است که : «همانا من آمرزنده ام آن کس را که ایمان آورده و کار شایسته انجام دهد و سپس رهبری شود.« (سوره ۲۰ آیه ۸۲) آنگاه حضرت با دست به سینه خود اشاره کرده فرمود به سوی ولایت ما.

...حالا بعد از این مقدمه، تصور می کنم که بتوانیم به سؤال شما برگردیم و به آن بپردازیم.

خبرنگار : هدف ما این بود که از زحمات شما قدردانی بشود و حرکت به این زیبایی در مجامع ...

یکی دیگر از همسفران کلام خبرنگار را قطع کرده و چنین می گوید:

من از بابت طولانی شدن بحث دوستم عذرخواهی می کنم اما تصور می کنم جواب شما در فرازی از جامعه کبیره خلاصه شده باشد و آن اینکه می فرماید: »و ما خصّنا به من ولایتکم طیبا لخلقنا و طهارة لا نفسا و تزکیة لنا و کفّارة لذنوبنا« آنچه از پذیرش ولایت شما به ما اختصاص می یابد، پاکی خلقت، طهارت نفس، تزکیه روحی ما و کفاره گناهانمان است.

ما در مسیر ولایت ائمه اطهار (ع) به این امر شده ایم که خمس و زکات مال خود را بپردازیم، برای سلامتی و فرج آن بزرگوار دعا کنیم و صدقه بپردازیم ، امر شده ایم تا جای امکان به زیارت قبور مطهر آنها برویم و همه ی این اعمال نه از آن روست که آن بزرگواران به آنها نیاز دارند، بلکه برای آن است که ما حلقه اتصال خود را محکم کرده مواظب باشیم که دستمان از دامان مولایمان رها نشود.

یکی دیگر از همراهانمان می گوید: اگر اجازه بدهید من هم روایتی از امام زمان (عج) نقل کنم که فرموده اند : «ما به آنچه از اموال شما به ما می رسد نیازی نداریم بلکه آنها را به منظور پاک شدن شما دریافت می کنیم.»

در مورد گناهان نیز این نکته صادق است ما قدم در مسیر تهذیب و تزکیه نفس می گذاریم، خودسازی می کنیم، استغفار و توبه می نمائیم خو د را از محیط های گناه دور نگاه می داریم و از وسوسه های شیطان به دامن مولایمان امام زمان (ع) پناه می بریم و ... تا مبادا خلل و مانعی در ایجاد ارتباطمان با مولایمان ایجاد کند، چرا که ایشان خود در یکی از توقیعات وارده فرموده اند که : »شما را از موهب دیدار ما محروم نمی کند مگر آن دسته از اعمالتان که پیشینیان با ورع و تقوایتان مرتکب نمی شدند و شما مرتکب می شوید.»

این اعمال همانگونه که امام تصریح فرمودند از توفیق تشرف حضوری و حتی درک فیض غیابی از محضر آن بزرگوار می کاهد کما اینکه مردم صالح و با ورع زمان های گذشته بیشتر توفیق تشرف داشته اند اما این اعمال ناپسند به ساحت مطهر امام(ع) نقصی وارد نمی آورد، بلکه صرفا دست ما را از دامن مولایمان جدا می نماید .

لذا همه ی این بحث ها که ما با سفر خود برای مولایمان گره گشایی نموده و مشکلات آن بزرگوار را حل نموده، و منتی از این بابت بر گردن آن حضرت داشته باشیم که باید مورد تقدیر و تشکر قرار گیریم، سوء تفاهمی بیش نیست. بلکه برعکس این ما هستیم که در هر لحظه نیازمند به این ارتباط بوده که مبادا آنی غفلت و دوری از مولایمان باعث سقوط و نابودیمان شود.

بعلاوه از مولایمان سپاسگزاریم و شاکریم که بر ما منت نهاده و به ما توفیق عنایت فرموده تا در کاروانی که به نام و یاد آن بزرگوار تشکیل گشته ثبت نام نموده و مجال این را داشته باشیم که با قلب و دست و زبان و چشم و گوش و پا و با فکر و اندیشه خود قدم در مسیر بندگی نهاده و پیوند معنوی خود را با ساحت مقدس آن بزرگوار استحکام بخشید و از مواهب دنیوی و اخروی آن بهره مند گردیم و از این لحاظ همواره قدردان آن بزرگوار بوده و هستیم .

خبرنگاران در پایان از بابت توضیحات افراد کاروان تشکر نموده می گویند : ما را از این بابت سوء تفاهم و سوء برداشتی که در ذهن داشتیم ببخشید. با توجه به مانورهای سیاسی و جنجال های تبلیغاتی که هر روزه در جهان صورت گرفته و به وسیله خبرگزاریها انعکاس داده می شود، ذهنیت ما این بود که برنامه شما نیز مثل برنامه های مطرح دنیا از جنس همین مانورهای تبلیغاتی است و حالا سخنان و مباحث عمیق شما بکلی دیدگاه ما را تحت تأثیر قرار داده، پنجره جدیدی به روی ما گشود و اگر اجازه بدهید ما همین دیدگاه صحیح را در اختیار مردم قرار بدهیم چه بسا سوء تفاهم های احتمالی دیگران نیز برطرف بشود ...

کاروان اینک یک منزلگاه خاطره انگیز دیگر را پشت سر نهاده و به سفر پربار خود همچنان ادامه می دهد، سفری در زمان...