بسم الله الرحمن الرحیم

منشور انتظار(۱۱)

 

با عنایات پروردگار بررسی دعای گران قدر «عصر غیبت» را که از ناحیه ی مقدسه ی امام عصر عج الله تعالی فرجه الشریف به ما رسیده است، آغاز نموده و تا به آن جا رساندیم که می فرماید: «فقو قلوبنا علی الایمان به حتی تسلک بنا علی یدیه منهاج الهدی و المحجة العظمی و الطریفة الوسطی» یعنی دل ها ی ما را به ایمان به او نیرومند ساز تا آن که ما را به وسیله ی آن حضرت در راه و روش هدایت سلوک دهی و به فرا راه حقیقت و طریق مستقیم، رسانی .

همان گونه که پیش تر اشاره شد یکی از عوارض به طول انجامیدن غیبت این بود که ایمان و یقین نسبت به وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشر یف و قیام و ظهور آن بزرگوار در معرض تردید و انکار قرار می گرفت.

امام حسن عسکری علیه السلام خطاب به احمد بن اسحاق فرمودند:

«پسرم بعد از من قائم به حق است. در حق او سنت های پیامبران از عمر طولانی و غیبت جاری می شود. غیبت او به قدری طول می کشد که دل ها را قساوت می گیرد.

احمد بن اسحاق با تعجب پرسید: آیا غیبت او آن قدر طولانی می شود؟!

فرمود: آری به خدا سوگند آن قدر طولانی می شود که بیشتر معتقدان به امامت او از اعتقاد خود برمی گردند، بر ایمان خود باقی نمی ماند به جز کسی که خداوند از او برای ولایت ما پیمان گرفته است و در دل او ایمان را نوشته و او را با روحی از جانب خود تأیید کرده است.» (روزگار رهایی/ج۱/ص۲۸۰)

لذا در این عبارت از دعا در حقیقت بنا بر آموزش خود آن حضرت ما از خداوند طلب می نماییم ایمانمان را نسبت به اماممان و ظهور او تقویت نموده و پیوند مودت ما با ایشان را تحکیم بخشد. چرا که این محکم شدن فواید و آثاری به دنبال دارد که ما در بحران عصر غیبت سخت به آن نیازمندیم.

درواقع به این مسأله تصریح گردیده که سیر و سلوک معنوی انسان به مقصد هدایت قطعا مرشد و راهنما لازم دارد و این نکته شاه کلید سیر و سلوک خلایق به حساب می آید، کما این که امام سجاد علیه السلام چنین می فرمایند:

«هلک من لیس له حکیم یرشده»

هر کس که برای او حکیمی نباشد که ارشادش نماید، به هلاکت می افتد. (بحار الانوار/ج۷۵/باب ۲۱/ص۱۵۹)

 

و شایسته ترین و لایق ترین راهنمای انسان، آن هادی و دلیلی می باشد که پروردگار، خود برای بندگان تعیین کرده باشد، چرا که او به عنوان خالق بشر از غایت و هدفی که برای آینده ی مخلوقاتش درنظر گرفته بهتر از هرکسی آگاه می باشد. خداوند خطاب به موسی علیه السلام چنین می فرماید:

«... أنا اعلم بما یصلح علیه امر عبدی... .»

...من به آن چه که صلاح بنده ام در آن است آگاه تر می باش... . (توحید صدوق/باب۶۲/ح۱۳)

این نکته در روایات، بسیار مورد تأکید قرار گرفته است که امام، مرشد، هادی و راهنمای مردم به فلاح و سعادت را تنها خداوند عز و جل می تواند تعیین نموده و برگزیند.

سعد ابن عبدالله قمی ضمن روایتی طولانی می گوید:

«... خدمت امام زمان(عج) عرض کردم: مولای من علت چیست که مردم از برگزیدن امام برای خویش بازداشته شده اند؟!

فرمودند: امام مصلح برگزینند یا امام مفسد؟!

عرض کردم: امام مصلح!

فرمودند: آیا وقتی کسی از درون دیگری که اهل صلاح است یا فساد، مطلع نیست، ممکن است به جای مصلح، مفسد را برگزیند؟!

عرض کردم: آری امکان دارد.

سپس فرمودند: علت همین است. برای تو دلیل دیگری می آورم تا عقلت آن را بپذیرد. رسولان الهی که خداوند آنان را برگزیده، بر آن ها کتاب فرو فرستاده و ایشان را به وحی و عصمت مؤید ساخته، تا پیشوایان امت ها باشند چگونه اند؟! آیا اشخاصی مانند موسی و عیسی که پیشوایان امتند و بر برگزیدن شایسته تر، و عقلشان بیشتر و علمشان کامل تر است، ممکن است منافق را به جای مؤمن برگزینند؟!

عرض کردم: خیر.

فرمودند: این موسی کلیم الله است که با وفور عقل و کمال علم و نزول وحی بر او، هفتاد تن از اعیان قوم و بزرگان لشکر خود را برای میقات پروردگارش برگزید و در اخلاص آن ها هیچ گونه شک و تردیدی نداشت، اما منافقین را برگزیده بود. «و اختار موسی لقومه سبعین رجل لمیقاتنا...»(اعراف/۱۵۵) ما که می بینیم کسی که خداوند او را به نبوت برگزیده، به جای اصلح، افسد را انتخاب می کند، می فهمیم که انتخاب کردن جایز نیست جز برای کسی که اسرار نهان و اندیشه های پنهان همه را می داند.» (ترجمه ی مکیال المکارم/ج۱/ص۴۶)

 

همچنین خداوند برای هدایت بشر، سلوک دهنده و مرشدی تعیین فرموده که نه فقط دلسوزی و خیرخواهی او محرز و قطعی به نظر می رسد بلکه به فراز و نشیب و خطرات راه نیز آگاهی کامل داشته و از همه مهمتر قدرت و توانایی کافی برای مقابله با مشکلات راه را نیز دارا می باشد.

امام باقر علیه السلام ضمن روایتی طولانی فرمودند:

« ...بدرستیکه خداوند ما را در هر چیز که اراده نماییم قادر قرار داده است، تا آن جا که اگر بخواهیم می توانیم مهار زمین را گرفته و به هر سو بکشیم... .»(اختصاص/ص۲۷۲)

همجنین امام رضا علیه السلام می فرمایند:

«امام ... همدم و رفیق، پدر مهربان، برادر برابر، مادر دلسوز به کودک و پناه بندگان خدا در گرفتاری های سخت است... امام ستاره ی راهنما در شدت تاریکی ها و مسیر شهرها و کویرها وگرداب دریاهاست، امام آب گوارای زمان تشنگی و رهبر به سوی هدایت و نجات بخش از هلاکت است... امام راهنمای هلاکت گاه هاست، هرکه از او جدا شود هلاک می گردد.» (کافی/ج۱/باب جامع در فضیلت و صفات امام/ح۱)

 

لذا در دوران پر آشوب غیبت بنا بر فرمان الهی ما موظف هستیم که دست خود را به دست ولی و مرشدی که خداوند مشخص نموده داده و به آن طریقی که ما را بدان دلالت می نماید تسلیم شده و آن گونه که مورد رضایت آن بزرگوار می باشد عمل کنیم، تا ما را به دست خود به همان راهی رهنمون گرداند که در حقیقت منهاج الهدی و المحجة العظمی و الطریقة الوسطی می باشد.

امام صادق علیه السلام در حدیث مفصلی می فرمایند:
« ...إِنَّهُ مَنْ أَتَى الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا اهْتَدَى وَ مَنْ أَخَذَ فِی غَیْرِهَا سَلَکَ طَرِیقَ الرَّدَى...» 
یقینا کسی هدایت می یابد که خانه ها را از درهای آن وارد گردد و هرکس غیر از این پیشه کند راه هلاکت پیموده. ( کافی/ ج۱/ ص۱۸۲/ ح۶) 

همچنین در جایی دیگر فرمودند:
«... کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع بَابَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَى إِلَّا مِنْهُ وَ سَبِیلَهُ الَّذِی مَنْ سَلَکَ بِغَیْرِهِ هَلَکَ وَ کَذَلِکَ یَجْرِی الْأَئِمَّةُ الْهُدَى وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ »
امیرالمومنین علیه السلام باب خداوند است که جز از آن وارد نمی گردند و راه خداوند است که هرکه غیر از آن را بپیماید، هلاک می گردد و این نکته در مورد ائمه ی هدا یکی پس از دیگری جاری است. (کافی/ج۱/ص۱۹۶/ح۱)

 

ادامه دارد.