گنجینه گرانبهای «دعای عصر غیبت»که خود از ناحیه مقدس مولایمان (عج) و به واسطه شیخ ابوعمر که یکی از نایبان حضرت بوده، به ما رسیده به منزله دستور کار و شرح وظیفه شیعیان عصر غیبت می باشد و هر آنچه در این دوران حساس مورد نیازماست -در قالب دعا- در این منشور گرانسنگ مورد توجه قرار گرفته است

. مجموعه فوق خود سند محکمی بر این ادعاست که شیعه ی مهدوی، انسان به خود رها شده و بی رهنما مانده ای نیست که ناگزیر باشد با مراجعه به منابع بیگانه و الگو قراردادن اغیار و کسب تکلیف از این و آن زندگی را اداره و مشکلات مادی و معنوی خویش را بر طرف سازد.

این که عملا چگونه در سایه سار امام غایب خود زندگی کرده و از انوار مقدس این خورشید پشت ابر بهره گیری و برای رویارویی با حوادث واقعه و رویدادهای سیاسی اجتماعی راه حل صحیح و مناسبی اتخاذ کنیم؛

مشکلات مادی و معنوی زندگی خویش را چطور حل نماییم؛

رنج و شکنج و مصائب و آلام عصر غیبت را با چه التیام بخشیم؛

صبر چیست و به چه معناست و به چه نحو و در چه شرایطی صبر پیشه کنیم؟ و...

پاسخ و توضیح همه این نکات را در دعای مقدس عصر غیبت می توان یافت.

مابه توفیق الهی و عنایات امام زمان(عج) مطالعه و بررسی این میراث ارزشمند را آغاز نموده و اینک به شرح عبارتی دیگر از آن رسیده ایم:

«و قوّنا علی طاعته و ثبّتنا علی متابعته»

طاعت امام زمان (ع)چیست و چه جایگاه و اهمیتی دارد و به کدام راه و روش

می توان برآن قوّت گرفت؟

اهمیت اطاعت از امام زمان (ع):

درمورد ارزش فرمانبرداری از امام همین بس که اطاعت وی همان اطاعت از خداوند و رسول و اوصیاء گرامیش به شمار می آید که در قرآن کریم به اطاعتشان امر شده ایم: «اطیع الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» (59/نساء)‏

هشام بن حسّان گوید: پس از آن که با امام حسن مجتبى (ع) براى حکومت بیعت شد از آن حضرت شنیدم که براى مردم سخنرانى کرد و فرمود: ما حزب پیروز خداوند، و خاندان نزدیک پیامبر خدا، و خانواده پاک و پاکیزه او، و یکى از دو چیز گرانبهائى هستیم که رسول خدا (ص) پس از خود در میان امتش به جاى گذارد، و ما جفت و همدوش کتاب خدائیم که تفصیل هر چیز در آن هست و هیچ گونه باطلى از پس و پیش در آن راه ندارد، پس اعتماد و اطمینان در تفسیر آن بر ماست، و ما در تأویل آن راه گمان نپوئیم بلکه حقائق آن را به یقین مى‏دانیم، پس از ما اطاعت کنید که اطاعت ما واجب شمرده شده، چرا که به طاعت خدای عزّ و جلّ و رسولش مقرون گشته است، خدا- عزّ و جلّ- ‏فرموده: «اى کسانى که ایمان آورده‏اید از خدا و رسول او و صاحبان امر اطاعت کنید، پس اگر در مورد چیزى نزاع پیدا کردید آن را به حکم خدا و

رسول باز گردانید»(امالى شیخ مفید-ترجمه استادولى، متن، ص: 399)

ضریس کناسى گوید: در حالى که جمعى از اصحاب خدمت امام باقر علیه السلام حاضربودند، شنیدم که آن حضرت می فرمود: من در شگفتم از مردمى که از ما پیروى مى‏کنند و ما را پیشواى خود می دانند و می گویند اطاعت ما چون اطاعت رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله واجب است، با وجود این دلیل و حجت خود را می شکنند و با ضعف قلبى که از خود نشان دهند خود را مغلوب کنند و حق ما را کاهش دهند و بر کسى که خدایش برهان حق معرفت و گردن نهادن به امر ما را عطا فرموده خرده‏گیرى کنند، شما می پذیرید که خداى تبارک و تعالى اطاعت اولیائش را بر بندگانش واجب کند و سپس اخبار آسمان ها و زمین را از ایشان پوشیده دارد و اصول علم را نسبت به سؤالاتى که از ایشان مى‏شود و قوام دین ایشانست از آن ها قطع کند.(اصول کافى-ترجمه مصطفوى/ج‏1/ص:389)

 

در این باره ازعلی (ع) نقل گردیده : «فَرَضَ طَاعَتَنَا فِی کِتَابِهِ وَ قَرَنَنَا بِنَفْسِهِ ... .»

خداوند درکتابش اطاعت از ما را واجب و مقارن با اطاعت خویش قرار داد.‏ (الإحتجاج على أهل اللجاج/ج‏1/ 152)

 

حضرت زهرا (ع)در خطبه فدکیه خویش فرمودند :«الْعَدْلَ تَنْسِیقاً لِلْقُلُوبِ وَ طَاعَتَنَا نِظَاماً لِلْمِلَّةِ وَ إِمَامَتَنَا أَمَاناً لِلْفُرْقَةِ»

و عدالت را براى ارتباط دلها، و اطاعت ما را اساس نظام امّت، و امامت ما را باعث ایمنى از تفرقه. (لإحتجاج على أهل اللجاج/ ج‏1 /99)

 

علی (ع) فرموده اند : «فَأَطِیعُونَا فَإِنَّ طَاعَتَنَا مَفْرُوضَةٌ» (الإحتجاج على أهل اللجاج/ج‏2/ص299)

 

ونیز فرمودند: «مَا أُوْجِبَ مِنْ فَرْضِ مَوَدَّتِنَا وَ طَاعَتِنَا» (بحار الأنوار/الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار/ج‏24 /ص186)

 

امام صادق علیه السلام می فرماید: «مائیم که خدا اطاعت ما را واجب ساخته، مردم راهى جز معرفت ما ندارند و بر نشناختن ما معذور نباشند. هر که ما را شناسد مؤمن است و هر که انکار کند کافر است و کسى که نشناسد و انکار هم نکند گمراهست تا زمانى که بسوى هدایتى که خدا بر او واجب ساخته و آن اطاعت حتمى ماست برگردد و اگر بهمان حال گمراهى بمیرد خدا، هر چه خواهد با او کند.»

(اصول کافى-ترجمه مصطفوى/ج‏1/ص266 )

 

اطاعت ازامام در حقیقت اطاعت از خداوند است و اطاعت خدا بدان طریقی تحقق می یابد که او خود می خواهد و می پسندد یعنی به آنچه در کتاب خود بدان فرمان داده و به وسیله حجت های خویش تبین نموده است.

البته فرمانبرداری از امام زمان (ع) علاوه بر عمل نمودن به دستورات وبرنامه های دینی قرآن کریم و احادیث باقی مانده از اهل بیت علیهم السلام شامل فرامین آن بزرگوار درعصرغیبت و رعایت رضا و سخط حضرت در مواجهه با حوادث واقعه و جریانات روز نیز می باشد. مراجعه به راویان حدیث که ویژگی و اختصاصات آنها در روایات ذکر گردیده یکی از راههای اطاعت از امام عصر (عج) می باشد.

 

خدمتگزاری:

خود را وقف مولا نمودن و به خدمت او در آمدن و فرصت های عمر را صرف معرفی نام و یاد و مقام و موقعیت ایشان درجامعه کردن، نیز جنبه دیگری از اطاعت امام (عج)به شمار می رود و در فضیلت آن وارد شده:

در محاسن از عبد الحمید واسطى روایت نموده که گفت: به امام محمد باقر علیه السّلام عرض کردم: آقا! به خدا قسم دکانهاى خود را به انتظار ظهور امام زمان رها کردیم تا جایى که چیزى نمانده که از فقر و بیچارگى دست تکدى پیش مردم دراز کنیم.

فرمود: اى عبد الحمید! آیا گمان می کنى اگر کسى خود را وقف راه خدا کند خداوند راه روزى بروى او نمى‏گشاید؟ آرى واللَّه! خداوند حتما در رحمت خود را به روى او خواهد گشود. خدا رحمت کند کسى که خود را در اختیار ما گذاشته است. خدا رحمت کند آن کس که امر ما را زنده نگاه دارد. (مهدى موعود-ترجمه جلد سیزدهم بحار/ص897)

 

و امام باقرعلیه السّلام ضمن روایتی فرمود:

آیا خداوند مردمى را که خود را وقف راه او کرده‏اند به فرجى پاداش نمی دهد؟

آرى بخدا سوگند که هر آینه خداوند براى آنها گشایشى پدید آورد.

(بهشت کافى-ترجمه روضه کافى/ 322)

 

سختی های اطاعت:

شکی نیست که انجام واجبات و مستحبات و پایداری درامتحانات دوران غیبت ونیزخود را مقید به خدمتگزاری مولا نمودن، مشقت و دشواری خاصی داشته ونیازمند اراده ای استوار و توکلی محکم می باشد.

عبد اللَّه بن ابى یعفور از حضرت صادق علیه السّلام در تفسیر آیه شریفه یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا نقل نموده:فرمودند:

اصبروا على الفرائض، و صابروا على المصائب، و رابطوا على الائمه علیهم السّلام یعنی براى انجام واجبات صبر و تحمل داشته. و در برابر مشکلات صبر

بیشترى داشته و ارتباط خودرابا ائمه اطهار(ع) حفظ کنید.

 

تکیه بر حول و قوه الهی:

بندگان و مخلوقات خداوند از همه نظر فقیر و تهی دست بوده و از خود چیزی ندارند هر چه هست از آن پروردگار می باشد احادیث در این باره می گویند:

در نهج البلاغه آمده:

(از امام معنى لا حول و لا قوّة الا بالله، را پرسیدند، پاسخ داد:) ما برابر خدا مالک چیزى نیستیم، و مالک چیزى نمى‏شویم جز آنچه او به ما بخشیده است، پس چون خدا چیزى به ما ببخشد که خود بدان سزاوارتر است، وظایفى نیز(درقبال آنچه داده) برعهده ما گذاشته، و چون آن را از ما گرفت تکلیف خود را از ما برمی دارد.

(نهج البلاغة-ترجمه دشتى/ص727/تفسیر لا حول و لا قوة الا بالله)

و نیز از جابر جعفى روایت شده که گفت از حضرت باقر (ع) از معنى «لا حول و لا قوة الا باللَّه» سؤال نمودم، پس حضرت فرمود: معناى آن اینست که رو گردانیدن و دورى نمودن از نافرمانى خداوند براى ما میسر نباشد جز به سبب یارى خدا، و قوت و نیروئى بر طاعت و فرنبردارى خداوند براى ما نیست مگر به سبب توفیقى که خداوند با عزت و جلال عطا فرماید.

(طرائف الحکم یا اندرزهاى ممتاز/ترجمه‏ج‏2/ 325/ترجمه جلد 2)

 

در حقیقت جز به قدرت و قوت الهی هیچ فعلی در جهان تحقق پیدا نمی کند لذا

ما پیوسته ازخداوند طلب می نماییم که ما را در پیمودن مسیر اطاعت از اوامر مولایمان و توفیق خدمتگزاریش قوت و توانایی بخشد.