عید مبعث، دمیده گشتن روح حیات طیبه به کالبد فسرده بشر و آغاز زندگی حقیقی، بر حق جویان عالم مبارک باد!

بسم الله الرحمن الرحیم

آغاز دعوت علنی رسول خاتم صلی الله علیه واله و شیوه های خاص تبلیغی آن حضرت

به مناسبت عید مبعث سر آغاز حیات حقیقی بشر

آن روز مردمی که در کوچه های مکه به هم می رسیدند به یکدیگر خبر می دادند که او را دیده اند به سوی کوه صفا می شتافته ...

- آیا او را ندیدی که چه شتابان به سمت صفا گام بر می داشت؟!

- آری رفتنش را دیدم لیک نمی دانم از پی چه کاری می شتافته!

- به گمانم اتفاقی افتاده است چرا که مردمان نیز از پی او به همان سمت روانه بوده اند.

سر انجام او بر بالاترین نقطه کوه مستقر گردید، مردم خود را به اطراف صفا رسانیده و کنجکاوانه چشم به فرازش دوخته بودند تا آنچه رخ خواهد داد را با چشمان خود شاهد باشند.

و او صدا زد: هان ای مردمان هشدار! آیا اگر به شما خبر دهم از دشمنی که پشت این کوه موضع گرفته و آماده حمله می باشد و اکنون جان و مالتان در خطر می باشد، این هشدار را از من می پذیرید؟!

ندا از هر سو بر آمد که آری می پذیریم و قبول می کنیم ما هرگز از تو جز راستی و حقیقت نشنیده ایم!

و محمد صلی الله علیه و اله این آخرین پیام آور الهی چنین ادامه داد: اکنون بدانید که من شما را از عذابى سخت مى‏ ترسانم... پس بگویید لا اله الا الله تارستگار گردید.

آنگاه بر آنان خواند آیات حق را و بازگو نمود بشارت ها و انذارهای کتاب پروردگار را.

اینگونه با صلای قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا چشمه زلال معرفت از سرزمین بطحا جوشیدن گرفت و در بستر عطشناک زمان و مکان جریان یافت و تا به امروز که تشنگان حقیقت از آن جام بر می گیرند و روح حقیقت جویان از آن سیراب می گردد همچنان جاریست.

* * *

در شیوه تبلیغی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و اله نکاتی بس زیبا نهفته و درسهایی چند از آن می توان آموخت:

خاتم انبیاء صلی الله علیه و اله در این دعوت الهی روش ها و راه کارهای متعدد تبلیغی را به هم می آمیزند، ایشان نخست به سمت صفا حرکت نموده از دامنه آن بالا می روند و با این حرکت کنجکاوی مخاطبین را تحریک کرده به ایشان فرصت می دهند تا از یکدیگر بپرسند: اینک محمد به کجا می رود؟ چرا از کوه بالا می رود؟

پس آنگاه بانگ برداشته و با طنینی بیدار کننده زنگارهای غفلت را از جان ها می پراکند...

این بالا رفتن و بر فراز قرار گرفتن و بانگ بر آوردن ابزار تبلیغ آن حضرت به شمار آمده و صداقت و راستی و عامل بودن و همواره پیش قدم گشتن در به دوش کشیدن سنگینی ها و مشقت های راه نیز به نوبه خود از جمله عناصر تأثیر گذار در این حرکت تبلیغی بودند.

اکنون نوبت به ساختار پیام رسیده است: دعوت او ساده و روشن و بی تکلف و به دور از هرگونه استدلال فلسفی و توهمات عرفانی و واژه پردازی کلامی بوده، آنچه را هدف قرار داده فطرت بکر و دست نخورده انسان ها و وجدان بیدار ایشان بوده و لذا بر قلب حق طلبان عالم می نشیند.

درقدم بعدی آن بزرگوار با طرح یک سوال وجدان های بیدار را تکان داده و تازیانه می زند و می پرسد: آیا هرگز از من دروغی شنیده اید؟!!

آری یک مبلغ، یک پیام آور نمی تواند راستگو نبوده و صداقت نداشته باشد، چرا که باید پیش از هر چیز از سرمایه معنوی صداقت و راستگویی خویش بهره برگیرد.

اکنون وقت آن رسیده که اصل پیام به گوش باورها و فطرت های دست ناخورده و بکر رسانیده گردد، همان سخنی که به قلب و روح مردمان آشنا بوده و با درونشان ارتباطی عمیق برقرار می کند:

«دعوت به پرستش خداوند و نفی بت ها و بیم دادن نسبت به عذاب الهی!»

همانگونه که می بینیم از همان آغاز، محتوای دعوت الهی پیامبر اکرم دو جنبه خوف و رجا را به همراه داشته و در کنار نمایاندن مسیر رستگاری، چشم اندازی از عاقبت هولناک بی اعتنایی به فرمان خداوند و ره سپردن در بیراهه ی تمرد و گمراهی را نیز پیش روی مخاطبان خویش ترسیم می نماید و آن بزرگوار با این هشدار قاطعانه نهایت شفقت و دلسوزی خویش را نسبت به بندگان خداوند به نمایش می گذارد.

در واقع این است رمز تأثیر گذاری روش تبلیغی پیامبر اسلام و سرّ جاودانگی مکتب وی!

* * *

اکنون سالیانی بسیار از آن دوران گذشته لیک این زلال جاری معرفت، باید که همچنان در جریان بماند تا به دستان توانا و آسمانی آخرین جانشینش مهدی موعود (عج) به اقیانوس حق متصل گرداند در آن زمان او نیز پیام توحید را همان سان که جد بزرگوارش محمد مصطفی صلی الله علیه و اله ندا داده بود برای جهانیان صلا خواهد زد.

در مورد نحوه دعوت عمومی امام عصر (عج) چنین آمده:

هشام بن سالم از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: مهدى با سنت من ظهور خواهد کرد و مردم را به ملت و شریعت من دعوت می کند و آنان را به طرف کتاب خداوند می خواند. هر که از وى اطاعت کند مرا اطاعت کرده است... .(۱)

هنگامى که قائم علیه السّلام قیام نماید مجددا مردم را به اسلام دعوت کرده و با احکام از دست رفته آن آشنا می گرداند... .(۲)

او مردم را به امامت خود دعوت می کند و آنان را در پذیرش مقام ولایتى خود به خدا سوگند می دهد و آنها را به احقاق حقش می خواند و متعهد مى ‏شود که سنت خدا را در میانشان جارى فرماید و رویه رسول خدا (ص) را اجرا نماید، در آن هنگام خداى متعال به جبرئیل امر می کند تا بر او نازل شود او هم حسب الامر، ما بین رکن و مقام با وى ملاقات می کند و می پرسد مردم را به چه آئینى دعوت می کنى؟

قائم آل حق، کیفیت و غرض دعوتش را به او اطلاع می دهد، جبرئیل می گوید من نخستین کسى هستم که به تو ایمان مى‏ آورم اینک دست خود بگشا تا با تو بیعت کنم، آنگاه دست حضرت او را لمس می کند پس از وی سیصد و اندى مرد با او بیعت مى ‏نمایند و حضرت در مکه اقامت می فرماید... .(۳)

قائم (عج)(هنگام ظهور) در مکّه خواهد بود، پشت خود را به بیت الحرام تکیه داده و بدان پناه جسته آواز مى‏ دهد: ... من یادگارى هستم از آدم و به جا مانده از نوح و برگزیده از ابراهیم و خلاصه‏ اى از محمّد که درود خداوند بر تمامى آنها باد...

بدانید هر کس با من درباره کتاب خدا به محاجّه پردازد پس من شایسته ‏ترین مردم به کتاب خداوند هستم، و هر که در مورد سنّت رسول خدا با من محاجّه کند بداند که من سزاوارترین مردم به سنّت رسول خدا صلّى الله علیه و آله هستم، پس من به خدا سوگند مى ‏دهم هر کس را که امروز سخن مرا مى ‏شنود که حاضران [از شما] به غایبان از شما ابلاغ کند و به حقّ خدا و حقّ رسول او صلّى اللّه علیه و آله و حقّ خودم که مرا بر شما حقّ خویشاوندى با رسول خدا است از شما مى‏ خواهم که ما را یارى نمائید و از ما باز دارید آن کس را که به ما ستم مى ‏کند که ما مورد وحشت و ستم قرار گرفتیم و از شهرها و فرزندانمان رانده شدیم و بر ما ظلم شده و از حقّمان کنار زده شده ایم و آنان که بر باطل بودند بر ما نسبت ناروا بستند پس خدا را خدا را (به یاد آرید) در حقّ ما، ما را خوار نسازید و ما را یارى کنید تا خداى تعالى شما را یارى فرماید. (۴)

هر گاه خداوند به قائم(عج) اذن خروج دهد بالاى منبر می رود و مردم را به طرف پروردگار و خوف و خشیت از وى، دعوت مى ‏کند، و ایشان را به طرف خود می خواند و آنها را امر می سازد تا به سیره حضرت رسول صلى الله علیه و آله عمل نمایند، و خود نیز به روش آن حضرت عمل می کند.(۵)

در آن روزگاران او و یارانش شهر به شهر وارد گشته و پیش از هر نبرد و مبارزه و شمشیر کشیدنی جهانیان را به حق دعوت نموده و حقایق فراموش گشته را بازگو می نمایند و مردم پاکدل و حقیقت جو گروه گروه و فوج فوج بدانان پیوسته و در سرکوب ستمگران و استوار نمودن فرمان حق یاریش می نمایند.

تا این وعده الهی تحقق یابد که فرمود:

و بوسیله آخرین آنها زمین خود را (از وجود بى ‏دینان و اهل معصیت) پاک می کنم و سلطنت شرق و غرب را به او می دهم و بادها را در اختیار او مى ‏گذارم و ابرهاى سخت را براى او رام مى‏ گردانم و در راه آسمان بالا مى ‏برم و با لشکر خود نصرت می دهم و بوسیله فرشتگانم کمک مى ‏کنم تا آنکه دعوت مرا اعلان کنند و بندگان را بر عقیده به توحید من گرد آورند. آنگاه سلطنت او را طولانى مى ‏گردانم و روزگار دولتش را در میان دوستانم تا روز قیامت دراز مى ‏نمایم.(۶)

بی شک تا روزگار رهایی چندان نمانده است لیک تا فرا رسیدن آن ایام شادی آفرین، در این فاصله که غیبت کبرایش نام است چه؟!

امروز و در دوران کنونی آن بزرگوار برای تبلیغ حق و دعوت مردم به سوی خداوند از چه روش و ابزاری بهره گیری می نماید؟

چه کسانی و چگونه مولای خود را در تبلیغ و فرا خواندن دیگران به سوی حق یاری می دهند؟

نیاز بشر امروز به چیست و کدام بسته تبلیغی را باید در اختیار او نهاد؟

پی نوشت :

۱ - زندگانى چهارده معصوم علیهم السلام متن ۵۴۸ (نصوص وارده بر غیبت حضرت صاحب علیه السلام) ..... ص : ۵۴۷

۲- در ارشاد مفید از محمد بن عجلان از امام جعفر صادق علیه السّلام روایت نموده که فرمود:هنگامى که قائم علیه السّلام قیام نماید مجددا مردم را به اسلام دعوت کرده و با احکام از دست رفته آن آشنا می گرداند...

۳ - ارشاد-ترجمه ساعدى خراسانى، ص: ۷۰۴

۴ - غیبت نعمانى-ترجمه غفارى، ص: ۳۸۴

۵ - زندگانى چهارده معصوم علیهم السلام متن ۵۸۸ (حکومت حضرت صاحب علیه السلام) ..... ص : ۵۸۷

۶- مهدى موعود-ترجمه جلد سیزدهم بحار متن ۱۱۰۵ خبر ابو صلت هروى ..... ص : ۱۱۰۴