بسم الله الرحمن الرحیم
منشور انتظار 15
شرح دعای عصر غیبت
پیش از این گفتیم دعای عصر غیبت در واقع توقیعی است که به وسیله نایب اول امام زمان (عج) جناب مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِي به ما رسیده و خواندن آن بسیار توصیه شده است، این دعای شریف در صفحات آخر مفاتیح الجنان آمده است.
این توقیع مقدس صرفا دعایی نیست که به نیت ثواب خوانده شود بلکه بیشتر نسخه کاربردی و دستور العمل زندگانی در این برهه ی حساس می باشد که زبان دعایی به آن حلاوت خاصی بخشیده و لذا بیشتر از توقیعات و دستورنامه های عادی مولا مورد توجه قرار گرفته است.
دراین منشور انتظار آموختیم که دوران غیبت بحبوحه فتنه ها و گذرگاه آزمون شیعه می باشد. او شدیداً در معرض افراط و تفریطهاست و به هر غفلتی از سمتی سقوط می نماید پس باید دائما از درگاه الهی طلب معرفت نموده و ثابت قدم ماندن در ایمان را طلب کند، تمسک به مولایش را لحظه ای نیز از دست نداده و از طولانی شدن دوران غیبت خسته نشود و علت و دلیل آن را چون و چرا نکند و بداند آنچه دانستنش برای او لازم است بیان شده و آنچه گفته نشده به دانستنش نیز نیازی نبوده است پس شکوه و گلایه سر نداده و به خاطر عجله و بی صبری به دام مدعیان و فریبکاران نیفتد و یقین خود را با توقعات انجام نشدنی درخطر نیفکند، به خیر خواهی پروردگار و حجت او را باور داشته و صبر، استقامت، رضایت و تسلیم قلبی را با دعای مداوم برای فرج همراه سازد... .
درشرح دعای عصر غیبت، عبارات مربوط به دوران غیبت را که در واقع به مقام امامت آن بزرگوار اشاره داشت، پشت سر نهاده و به عباراتی رسیده ایم که به مسائلی متناسب با قیام و انقلاب آن بزرگوار مرتبط می گردد؛ این بار دعاهای ما متوجه بُعد قائمیت مولایمان می باشد:
«اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ»
یقینا می دانیم که یکی از مهم ترین وظایف مردم در دوران غیبت دعا کردن برای تعجیل در فرج و ظهور امام (عج) می باشد، در مورد اهمیت این وظیفه همین بس که بیاد آوریم مولایمان شیعه مخلص سید محمد تقی موسوی اصفهانی را به نوشتن کتابی در زمینه دعا مأموریت داد و شخصاً نام «مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم» را برآن نهاد.
در این کتاب آثار و فواید دعا برای سلامتی و فرج حضرت مورد بررسی قرار گرفته و مطالب مفید و ارزشمندی که دانستن آن بر مردم لازم است به نگارش درآمده است، لذا تهیه و مطالعه این کتاب بر هر خانواده شیعه ضروری می باشد.
و باز از امام بزرگوار نقل است که ضمن نامه ای خطاب به اسحاق بن یعقوب شیعیان را چنین امر می فرماید:
«از امورى كه سودى برايتان ندارد پرسش نكنيد و خود را در آموختن آنچه از شما نخواستهاند به زحمت نيفكنيد و براى تعجيل فرج بسيار دعا كنيد كه همان فرج شماست... »
(كمال الدين-ترجمه پهلوان، ج2، ص: 240)
در این توصیه گرانبهای امام نکته مهمی نهفته که چنین است: مردم باید برای رسیدن به خواسته ها و حاجات شخصی خویش نیز از مسیر دعا برای تعجیل در فرج اقدام نمایند تا اینگونه هم قدمی در تعجیل فرج برداشته شده و هم پیوند معنوی ایشان با مولا و مقتدایشان محکم گردد. این پیوند قلبی یا همان تمسک -که به دعا کردند برای فرج ایجاد می شود- به نوبه خود موجب می شود که در حیرت و سرگردانیهای عصر غیبت -که بسیاری از مردم را به ضلالت می افکند- ،دعاکننده در کنار امام خود مانده و ایمانش را حفظ نموده و سرانجام به سعادت برسد امام حسن عسکری علیه السلام ضمن معرفی فرزند گرامیش به یکی از اصحاب فرموده اند:
«اى احمد بن اسحاق! مثل او در اين امّت مثل خضر و ذوالقرنين است، او غيبتى طولانى خواهد داشت كه هيچ كس در آن نجات نمىيابد مگر كسى كه خداى تعالى او را در اعتقاد به امامت ثابت بدارد و در دعاء به تعجيل فرج موفّق سازد.»
(كمال الدين-ترجمه پهلوان،ج2، ص/80)
با کمال شگفتی می بینیم که دعا برای فرج، امری سلیقه ای و دلبخواه نیست بلکه شرط نجات مؤمن در فراز و نشیب های این عصر است.
صلوات برترین ذکر
دعا برای تعجیل فرج به هر لفظ و عبارتی شایسته است لیکن بهترین ذکر را خود اهل بیت علیهم السلام به ما آموخته اند:
اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد و عجّل فرجهم.
خداوندا بر محمّد و آل محمّد درود فرست، و در فرج آنان تعجيل فرما
آری ذکر صلوات بهترین واژه و عبارتی است که می توان بدان برای فرج دعا نمود.
(منهاج النجاح في ترجمة مفتاح الفلاح/ص 106)
دعای جمعی
همانگونه که از فحوای پیام امام زمان (عج) بر می آید هر شیعه مهدوی باید پیوسته ذکر صلوات بر تعجیل فرج را زمزمه قلب، فکر، زبان و خلاصه عادت معمول خویش نمایند؛ لیکن از امتیاز دعای گروهی نیز می توان بهره گرفت تا به این ترتیب برقراری مجالس دعا و نیایش جمعی نیز در بین مردم ترویج یافته و اربعین فرج به صورت سنت درجامعه متدول گردد.
حضرت صادق عليه السّلام فرمود:
«هیچ چهل نفری نیست که گرد هم آيند و بخوانند خداى با عزت و جلال را در چيزى (و از او حاجتى بطلبند) مگر اينكه خداوند آن دعا را براى آنان مستجاب فرمايد و اگر چهل نفر نباشند پس چهار نفر دعا كنند و خداى با عزت و جلال را ده مرتبه بخوانند البته خداوند برآورده فرمايد براى ايشان (دعايشان را) پس اگر چهار نفر نمىباشند و يكى(به نیابت از چهل تن) خداى با عزت و جلال را چهل مرتبه بخواند خداوند عزيز جبار دعايش را براى او مستجاب گرداند.»
(طرائف الحكم يا اندرزهاى ممتاز، ترجمهج1، ص: 439)
مجالس اربعین
اگر بخواهیم توصیه های فوق را درقالب یک جمع بندی اجمالی خلاصه نماییم به حکایت معروف بنی اسرائیل می رسیم که درتفسير عیاشی نقل شده است:
فضل بن ابى قره گفت: از حضرت صادق عليه السّلام شنيدم مي فرمود:
«...چون گرفتارى بنى اسرائيل به طول انجاميد چهل صبح رو به درگاه الهى آورده به گريه و زارى پرداختند. خدا هم به موسى و هارون وحى فرستاد كه آنها را از شر فرعون نجات دهد لذا صد و هفتاد سال از چهار صد سال گرفتارى آنها را برداشت.
سپس امام ششم فرمود: همچنين شما هم اگر مانند بنى اسرائيل در درگاه خداوند به گريه و زارى بپردازيد؛ خداوند فرج ما را نزديك خواهد كرد. اما اگر چنين نباشيد، اين سختى تا پايان مدتش خواهد رسيد.»
(مهدى موعود- ترجمه جلد سيزدهم بحار متن 904 باب 27 )
تذکر ضروری
نکته لازم به تذکر و مهم در مورد دعا برای تعجیل فرج این است که:
دعا به درگاه الهی دارای آداب و شرایطی می باشد که به نحو کامل در روایات ذکر شده، دعا برای فرج نیز از این آداب و رسوم خارج نمی باشد و لازم است مقدمات و آداب دعا در مورد آن دقیقا رعایت گردد. از جمله آداب و شرایط این است که دعا کننده باید پس از دعا تسلیم خواست الهی گشته و به رضای او راضی شود و تا رسیدن به حاجت و مطلوب خویش (اذن ظهور امام زمان عج) صبر نماید و به دعا ادامه دهد. به بیان دیگر چنین توقعی نداشته باشد که با پایان یافتن ذکر و مناجاتش صیحه آسمانی یا سایر علائم ظهور را بشنود و مشاهده نماید، بلکه باید یقین داشته باشد که دعایش به درگاه الهی مقبول واقع گشته و از این پس دیگر با خداوندست که آنگونه که مصلحت می داند عمل کند.
امام صادق عليه السلامفرموده اند:
«مؤمن پيوسته در خير و اميد و (وسعت) و رحمت پروردگار است تا زمانى كه عجله نكند به اينكه نااميد شود و دعا را ترك كند، عرضه داشتم چگونه عجله مىكند؟ فرمود: (به اينكه مىگويد:) من خداى را از فلان موقع تاكنون مىخوانم ولى حاجتم را نمىبينم.»
(آداب راز و نياز به درگاه بى نياز ص : 164)
و نیز نقل شده:
«بدانيد سرآمد بندگى و اطاعت خدا تسليم در مقابل چيزهائى است كه نمىفهميم.»
(مواعظ امامان عليهم السلام-ترجمه جلد هفدهم بحار،بخش بيست و ششم مواعظ حضرت رضا عليه السلام ص/295)
راويان گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم از كجا معلوم مىگردد كه مؤمن در حقيقت مؤمن مىباشد، فرمود:
از تسليم در برابر خدا و راضى بودن از آنچه بر او وارد مىگردد چه او را خوشحال كند و يا بد حال نمايد.
(ترجمه الإيمان و الكفر بحار الانوار ج2 در شكايت و اندوه ص : 496)
ناگفته نماند رعایت نکردن این شرط مهم در دعا برای فرج نتایج سوء و خطراتی مانند نا امیدی و گسستن ایمان و... را در بر دارد که پیش تر به آن اشاره شده است.
...ادامه دارد
... وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ بِمُشَاهَدَتِنَا عَلَى حَقِّ الْمَعْرِفَةِ وَ صِدْقِهَا مِنْهُمْ بِنَا فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ وَ اللَّهُ الْمُسْتَعانُ وَ هُوَ حَسْبُنَا وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ .
الإحتجاج على أهل اللجاج ج2 ص 499
بی تردید اجتماع و اصلاح قلوب شیعیان آرزوی قلبی مولایمان امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد ....
محرم و مراسم و آئین های مقدس و با شکوه آن فرصتی است تا مؤمنین زیرخیمه این صاحب عزای دلسوخته و "پدر مهربان" مشق همدلی و همبستگی کنند.
گروه تحقیق و مطالعه "پدرمهربان" با هدف تذکّر به ارزش و جایگاه این پیوند مقدس و دعوت به آن ، به ویژه در ایام اربعین و حرکت عظیم و شکوهمند جهانی به مقصد بارگاه حسینی، اقدام به تهیه کتابچه ای به نام "اربعین،اجتماع قلب ها" در سه زبان فارسی ، عربی و انگلیسی نموده است.
علاقمندان و عزاداران گرامی می توانند برای تهیه کتابچه به شماره 09392404609 پیام ارسال نمایند.
ضمناً قیمت هر کتابک 500 تومان است که صرف تأمین هزینه چاپ های بعدی خواهد شد.